Dây rốn quấn cổ hay dân gian còn gọi là tràng hoa quấn cổ, xảy ra khi thai nhi bị dây rốn quấn quanh cổ. Hiện tượng này có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào của thai kỳ hay trong thời gian đau bụng chuyển dạ hoặc trong quá trình sinh.
1. Dây rốn là gì?
Dây rốn là một ống dẫn hai đầu để đưa dưỡng chất và oxy từ máu mẹ sang thai nhi, đồng thời cũng mang những sản phẩm chuyển hóa từ máu thai nhi sang máu mẹ để đào thải ra ngoài. Dây rốn có nhiệm vụ chính là vận chuyển oxy từ máu mẹ sang máu thai nhi. Nên khi sự vận chuyển bị gián đoạn này, thai nhi bị thiếu oxy sẽ dẫn tới tử vong.
Trung bình dây rốn thường có chiều dài 50-60cm. Dây rốn càng dài càng làm gia tăng nguy cơ quấn quanh cổ, tay, chân của thai nhi hoặc bị thắt nút. Nhưng cũng có khi bản thân dây rau ngắn hơn chiều dài trên (gọi là dây rau ngắn tuyệt đối khi toàn bộ chiều dài dây rau dưới 35cm); hoặc là khi thai nhi vận động trong buồng tử cung làm cho dây rau quấn vào cổ, chân hay thân làm cho dây rau ngắn lại (ngắn tương đối).
Vệ mặt nguyên lý, sự chuyển động của thai nhi sẽ khiến dây rốn căng ra và dài thêm. Dây rốn dài có thể vướng vào tay chân hay quấn cổ thai nhi gây nguy cơ tắc nghẽn mạch máu liên tục hoặc từng phần.
Ước tính có khoảng 12% thai nhi bị dây rau quấn quanh cổ vàotuần thai thứ 24-26; 37% ở thai đủ tháng. May mắn là đa phần trường hợp dây rốn quấn cổ thường không liên quan đến mắc bệnh và tử vong chu sinh. Tử vong chu sinh là hiện tượng thai nhi và trẻ sơ sinh tử vong trong vòng 1 tuần sau sinh.
2. Làm sao để biết thai bị rau quấn cổ
Siêu âm là cách nhanh và chính xác nhất để xác định thai có bị dây rốn quấn cổ không. Hiện tượng này thường xảy ra vào 3 tháng cuối của thai kỳ. Cũng có trường hợp phát hiện tràng hoa quấn cổ vào tháng thứ 5-6. Ngoài ra, thai máy bất thường có thể cũng là dấu hiệu của dây rốn quấn cổ. Nhiều trường hợp thai nhi bị dây rốn quấn chặt gây thiếu oxy, khó thở, thai nhi sẽ đạp nhiều và bất thường hơn.
3. Tại sao thai lại bị rau quấn cổ
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THAI NHI QUA TỪNG TUẦN
Trong những tháng đầu thai kỳ, thai nhi rất dễ dàng di chuyển trong buồng tử cung. Trong quá trình di chuyển đó, khi dây rau còn dài, thai nhi đã làm rối dây rốn như cuộn chỉ rối và quấn vào thân hay cổ thai nhi. Nguy hiểm hơn đó là thai di chuyển nhiều trong buồng tử cung làm cho dây rốn bị quấn cổ và thắt nút lại.
3 tháng cuối, khi thai nhi quay đầu xuống dưới (thai thuận), dây rốn mềm trơn cũng dễ quấn vào thai nhi. Dây rốn quấn vào thân thai nhi thì có thể tự tháo được, nhưng khi quấn vào cổ là một khe hẹp giữa đầu và vai thì dây rau không thể tự tháo được mà ngày càng chặt hơn.
Nếu mẹ vận động, lao động quá sức cũng là khiến cho thai nhi bị dây rốn quấn cổ. Điều này đã được khoa học chứng minh, khi mẹ làm việc quá sức, thai nhi sẽ có xu hướng quay đầu xuống nhiều hơn khiến dây rốn rất dễ cuộn quanh người và quấn vào cổ con. Bởi vậy, mẹ bầu hãy chú ý trong thai kỳ chỉ nên vận động nhẹ nhàng, không quá sức. Khi mệt mỏi hãy dành thời gian nghỉ ngơi và nhờ mọi người trong gia đình giúp đỡ.
Theo các chuyên gia, mẹ bầu bị dư ối hoặc đa ối sẽ tăng khả năng thai nhi bị dây rốn quấn cổ, nhất là trong những tháng cuối thai kỳ. Một nguyên nhân gây ra hiện tượng dây rốn quấn cổ khác đó là độ dài dây rau. Mặc dù dây rốn dài trung bình 56cm nhưng vẫn có những bé có dây rốn dài hơn. Khi dây rốn càng dài, thai nhi càng có nguy cơ bị quấn cổ.
4. Biến chứng do dây rốn quấn cổ
Thực tế thai nhi bị dây rốn quấn cổ rất hiếm có biến chứng nguy hiểm. Mẹ bầu không nên quá lo lắng. Tuy nhiên cũng có thể xảy ra các sự cố sau:
- Khi thai nhi bị dây rốn quấn cổ, quá trình vận chuyển máu và chất dinh dưỡng nuôi thai nhi sẽ bị cản trở. Nên khả năng cao thai nhi sinh nhẹ cân, thiếu máu, thậm chí là tử vong trong bụng mẹ.
- Khi thai phụ chuyển dạ, dây rốn quấn cổ có thể khiến thai nhi bị treo trên cao, khó lọt qua cổ tử cung để ra ngoài. Nếu được bác sĩ xử lý kịp thời các trường hợp dây rốn quấn cổ không gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh. Mặt khác, nếu dây rốn quấn chặt, bé có thể bị thiếu oxy. Vì vậy, đối với những bé bị dây rốn quấn cổ, sau khi sinh nếu mẹ phát hiện thấy bé có dấu hiệu co giật, chân tay run cần đưa trẻ đi tới bệnh viện kiểm tra ngay.
5. Thai nhi bị dây rốn quấn cổ mẹ cần làm gì?
Đầu tiên, mẹ cần biết là tình trạng này không nguy hiểm nên không cần quá lo lắng. Vì có khá nhiều bé tự tháo được dây rốn quấn cổ khi ở tuần thai thứ 18-25.
Trường hợp bé bị quấn cổ khi đã lớn sẽ không có phương pháp nào để tháo gỡ được thì việc mẹ cần làm đó là khám thai định kỳ cùng với bác sĩ và thường xuyên theo dõi thai máy. Khi thấy thai đạp quá ít hoặc quá nhiều thì cần đến bệnh viện kiểm tra ngay.
Mẹ bầu xem thêm các mốc khám thai quan trọng: Tại đây
KNP chúc mẹ bầu có một thai kỳ khoẻ mạnh!
Kết nối với chúng tôi tại:
Fanpage: Stepbaby Việt Nam
